TE 3-M (01)
TE 3-C (01)

Bij deze handleiding

• Waarschuwing! Zorg, voordat u het product gebruikt, dat u de bij het product meegeleverde handleiding incl. de aanwijzingen, veiligheidsinstructies en waarschuwingsaanwijzingen, afbeeldingen en specificaties gelezen en begrepen hebt. Maakt u zich met name met alle aanwijzingen, veiligheidsinstructies en waarschuwingsaanwijzingen, afbeeldingen, specificaties en bestanddelen en functies vertrouwd. Als u dit niet doet, bestaat het risico op een elektrische schok, brand en/of ernstig letsel. Bewaar de handleiding inclusief alle aanwijzingen, veiligheidsinstructies en waarschuwingsaanwijzingen voor later gebruik.
  
• producten zijn bestemd voor de professionele gebruiker en mogen alleen door geautoriseerd, vakkundig geschoold personeel bediend, onderhouden en gerepareerd worden. Dit personeel moet speciaal op de hoogte zijn gesteld van de mogelijke gevaren. Het product en zijn hulpmiddelen kunnen gevaar opleveren als ze door ongeschoolde personen op ondeskundige wijze of niet volgens de voorschriften worden gebruikt.
  
• De meegeleverde handleiding komt overeen met de actuele stand van de techniek op het tijdstip op het moment van druk. De actuele versie vindt u altijd online op de Hilti productpagina. Volg hiervoor de link of de QR-code in deze handleiding, gemarkeerd met het symbool .
  
• Geef het product alleen met deze handleiding aan andere personen door.
  

Verklaring van de tekens

Waarschuwingsaanwijzingen

Waarschuwingsaanwijzingen waarschuwen voor gevaren bij de omgang met het product. De volgende signaalwoorden worden gebruikt:

Symbolen in de handleiding

De volgende symbolen worden in deze handleiding gebruikt:

	Handleiding in acht nemen
	Gebruikstips en andere nuttige informatie
	Omgang met recyclebare materialen
	Elektrisch gereedschap en accu's niet met het huisvuil meegeven

Symbolen in afbeeldingen

De volgende symbolen worden in afbeeldingen gebruikt:

	Deze cijfers verwijzen naar de betreffende afbeelding aan het begin van deze handleiding.
	De nummering in afbeeldingen duidt op belangrijke arbeidsstappen of onderdelen die belangrijk zijn voor arbeidsstappen. In de tekst van worden deze arbeidsstappen of onderdelen met overeenkomstige nummers geaccentueerd, bijv. (3) .
	Positienummers worden gebruikt in de afbeelding Overzicht en verwijzen naar de nummers van de legenda in het hoofdstuk Productoverzicht .
	Dit teken vraagt om uw bijzondere aandacht bij de omgang met het product.

Productafhankelijke symbolen

Symbolen op het product

De volgende symbolen kunnen op het product worden gebruikt:

	Draadloze gegevensoverdracht
	Boren zonder slag
	Boren met slag (boorhameren)
	Rechts-/linksloop
	Elektrische veiligheidsklasse II (dubbel geïsoleerd)
	Nominaal nullasttoerental

Veiligheidsinstructies

De veiligheidsinstructies in het volgende hoofdstuk bevatten de algemene veiligheidsinstructies voor elektrisch gereedschap die overeenkomstig de van toepassing zijnde normen in de handleiding moeten worden vermeld. Ze kunnen dus aanwijzingen bevatten die voor dit apparaat niet van belang zijn.

Algemene veiligheidsaanwijzingen voor elektrische gereedschappen

WAARSCHUWING Lees alle veiligheidsaanwijzingen, aanwijzingen, afbeeldingen en technische gegevens die op het apparaat aanwezig zijn. Wanneer de volgende aanwijzingen niet in acht worden genomen, kan dit een elektrische schok, brand en/of ernstig letsel tot gevolg hebben.
Bewaar alle veiligheidsinstructies en voorschriften goed.
Het in de veiligheidsvoorschriften gebruikte begrip "elektrisch gereedschap" heeft betrekking op elektrische gereedschappen met netvoeding (met aansluitkabel) en op accu-aangedreven elektrische gereedschappen (zonder aansluitkabel).
Veiligheid op de werkplek

• Houd uw werkgebied schoon en goed verlicht. Een rommelig of onverlicht werkgebied kan tot ongevallen leiden.
  
• Werk niet met het elektrisch gereedschap in een explosieve omgeving waarin zich brandbare vloeistoffen, gassen of stoffen bevinden. Elektrische gereedschappen veroorzaken vonken die het stof of de dampen tot ontsteking kunnen brengen.
  
• Houd kinderen en andere personen tijdens het gebruik van het elektrisch gereedschap uit de buurt. Wanneer u wordt afgeleid, kunt u de controle over het apparaat verliezen.
  

Elektrische veiligheid

• De aansluitstekker van het elektrisch gereedschap moet in het stopcontact passen. De stekker mag in geen geval worden veranderd. Gebruik geen adapterstekkers in combinatie met geaarde elektrische gereedschappen. Onveranderde stekkers en passende stopcontacten beperken het risico van een elektrische schok.
  
• Voorkom contact van het lichaam met geaarde oppervlakken van bijvoorbeeld buizen, verwarmingen, fornuizen en koelkasten. Er bestaat een verhoogd risico op een elektrische schok wanneer uw lichaam geaard is.
  
• Houd het elektrisch gereedschap uit de buurt van regen en vocht. Het binnendringen van water in het elektrische gereedschap vergroot het risico op een elektrische schok.
  
• Gebruik de aansluitleiding niet voor een verkeerd doel, om het elektrisch gereedschap te dragen of op te hangen of om de stekker uit het stopcontact te trekken. Houd de aansluitleiding uit de buurt van hitte, olie, scherpe randen en bewegende delen. Beschadigde of in de war geraakte aansluitleidingen vergroten het risico op een elektrische schok.
  
• Wanneer u buitenshuis met een elektrisch apparaat werkt, dient u alleen verlengsnoeren te gebruiken die geschikt zijn voor gebruik buitenshuis. Het gebruik van een voor gebruik buitenshuis geschikt verlengsnoer verlaagt het risico op een elektrische schok.
  
• Als het gebruik van het elektrisch gereedschap in een vochtige omgeving absoluut noodzakelijk is, gebruik dan een lekstroomschakelaar. Het gebruik van een lekstroomschakelaar verkleint het risico op stroomschokken.
  

Veiligheid van personen

• Wees alert, let goed op wat u doet en ga met verstand te werk bij het gebruik van het elektrische gereedschap. Gebruik het elektrisch gereedschap niet wanneer u moe bent of onder invloed bent van drugs, alcohol of medicijnen. Een moment van onoplettendheid tijdens het gebruik van het elektrisch gereedschap kan tot ernstig letsel leiden.
  
• Draag een persoonlijke veiligheidsuitrusting en altijd een veiligheidsbril. Het dragen van een persoonlijke veiligheidsuitrusting, zoals een stofmasker, veiligheidsschoenen met anti-slip-zolen, een veiligheidshelm of gehoorbescherming, afhankelijk van de aard en het gebruik van het elektrisch gereedschap, vermindert het risico op letsel.
  
• Voorkom per ongeluk inschakelen. Controleer of het elektrisch gereedschap is uitgeschakeld voordat u de stekker in het stopcontact steekt en/of de accu aanbrengt, of het gereedschap optilt of draagt. Wanneer u bij het dragen van het elektrisch gereedschap uw vinger aan de schakelaar hebt of wanneer u het apparaat ingeschakeld op de stroomvoorziening aansluit, kan dit tot ongevallen leiden.
  
• Verwijder instelgereedschappen of moersleutels voordat u het elektrisch gereedschap inschakelt. Instelgereedschap of een sleutel in een draaiend deel van het gereedschap kan tot letsel leiden.
  
• Neem geen ongewone lichaamshouding aan. Zorg ervoor dat u stevig staat en steeds in evenwicht blijft. Daardoor kunt u het elektrisch gereedschap in onverwachte situaties beter onder controle houden.
  
• Draag geschikte werkkleding. Draag geen loshangende kleding of sieraden. Houd haren, kleding en handschoenen uit de buurt van bewegende delen. Loshangende kleding, sieraden en lange haren kunnen door bewegende delen worden meegenomen.
  
• Wanneer stofafzuig- of stofopvangvoorzieningen kunnen worden gemonteerd, dient u zich ervan te verzekeren dat deze zijn aangesloten en juist worden gebruikt. Het gebruik van een stofafzuiging kan de gevaren door stof beperken.
  
• Waak voor een foutief gevoel van veiligheid, negeer de veiligheidsregels voor elektrisch gereedschap niet, ook niet als u na veelvuldig gebruik met het elektrisch gereedschap vertrouwd bent. Achteloos handelen kan binnen een fractie van een seconden leiden tot ernstig letsel.
  

Gebruik en hantering van het elektrisch gereedschap

• Overbelast het apparaat niet. Gebruik voor uw werkzaamheden het daarvoor bestemde elektrisch gereedschap. Met het passende elektrisch gereedschap werkt u beter en veiliger binnen het aangegeven vermogensbereik.
  
• Gebruik geen elektrisch gereedschap waarvan de schakelaar defect is. Elektrisch gereedschap dat niet meer kan worden in- of uitgeschakeld, is gevaarlijk en moet worden gerepareerd.
  
• Trek de stekker uit het stopcontact en/of verwijder de verwijderbare accu uit het apparaat voordat u het gereedschap instelt, toebehoren wisselt of het apparaat weglegt. Deze voorzorgsmaatregel voorkomt onbedoeld starten van het elektrisch gereedschap.
  
• Bewaar niet-gebruikte elektrische gereedschappen buiten bereik van kinderen. Laat geen personen het apparaat gebruiken die niet hiermee vertrouwd zijn of deze aanwijzingen niet hebben gelezen. Elektrische gereedschappen zijn gevaarlijk wanneer deze door onervaren personen worden gebruikt.
  
• Ga zorgvuldig met het elektrisch apparaat en de toebehoren om. Controleer of bewegende delen correct functioneren en niet vastklemmen en of onderdelen gebroken of zodanig beschadigd zijn dat de werking van het apparaat nadelig wordt beïnvloed. Laat beschadigde delen repareren voordat u het apparaat gebruikt. Veel ongevallen hebben hun oorzaak in slecht onderhouden elektrische gereedschappen.
  
• Houd snijgereedschappen scherp en schoon. Zorgvuldig onderhouden snijgereedschappen met scherpe snijkanten klemmen minder snel vast en zijn gemakkelijker te geleiden.
  
• Gebruik elektrisch gereedschap, toebehoren, inzetgereedschappen enz. uitsluitend conform deze aanwijzingen. Let daarbij op de arbeidsomstandigheden en de uit te voeren werkzaamheden. Het gebruik van elektrische gereedschappen voor andere dan de voorziene toepassingen kan tot gevaarlijke situaties leiden.
  
• Houd de handgrepen en de greepgedeelten droog, schoon en vrij van olie en vet. Gladde handgrepen en greepgedeelten zorgen dat het elektrisch gereedschap in onvoorziene situaties niet veilig kan worden bediend en gecontroleerd.
  

Service

• Laat het elektrisch gereedschap alleen repareren door gekwalificeerd en vakkundig personeel en alleen met originele vervangingsonderdelen. Daarmee wordt gewaarborgd dat de veiligheid van het elektrisch gereedschap in stand blijft.
  

Veiligheidsaanwijzingen voor hamers

Veiligheidsinstructies voor alle werkzaamheden

• Draag gehoorbescherming. De inwerking van geluid kan gehoorbeschadiging veroorzaken.
  
• Gebruik de extra handgrepen die bij de levering van het apparaat zijn inbegrepen. Verlies van controle kan tot lichamelijk letsel leiden.
  
• Houd het apparaat alleen vast aan de geïsoleerde greepgedeelten wanneer u werkzaamheden uitvoert waarbij het inzetgereedschap verdekte stroomleidingen of het eigen netsnoer kan raken. Door het contact met een spanningvoerende leiding kunnen ook metalen delen van apparaten onder spanning komen te staan, hetgeen tot een elektrische schok kan leiden.
  

Veiligheidsaanwijzingen bij het gebruik van lange boren

• Begin het boren altijd met een laag toerental zorg ervoor dat de boor hierbij met het werkstuk in contact is. Bij hogere toerentallen kan de boor enigszins verbuigen wanneer deze zonder contact met het werkstuk vrij kan draaien, en tot verwondingen leiden.
  
• Oefen geen te grote druk uit en alleen in lengterichting van de boor. Boren kunnen verbuigen en daardoor breken of tot het verliezen van de controle en verwondingen leiden.
  

Aanvullende veiligheidsvoorschriften

Veiligheid van personen

• Aanpassingen of veranderingen aan het apparaat zijn niet toegestaan.
  
• Houd de handgrepen droog, schoon en vrij van olie en vet.
  
• Controleer of de zijhandgreep op de juiste manier is gemonteerd en volgens de voorschriften is bevestigd. Houd het apparaat altijd met beide handen vast aan de daarvoor bestemde handgrepen.
  
• Draag bij het wisselen van inzetgereedschap werkhandschoenen, omdat het inzetgereedschap en de gereedschapopname heet worden door het gebruik.
  
• Gebruik een stofmasker, als het apparaat zonder stofafzuiging wordt gebruikt.
  
• Neem pauzes en doe ontspannings- en vingeroefeningen voor een betere doorbloeding van uw vingers.
  
• Het apparaat is niet bestemd voor gebruik door zwakke personen zonder instructie.
  
• Houd het apparaat uit de buurt van kinderen.
  
• Raak geen draaiende delen aan. Schakel het apparaat pas in het werkgebied in. Het aanraken van draaiende delen, met name draaiend gereedschap, kan lichamelijk letsel tot gevolg hebben.
  
• Leid het net- en het verlengsnoer tijdens het werk altijd naar achteren van het apparaat weg. Dit vermindert het risico om over het snoer te vallen.
  
• Stof van materiaal zoals loodhoudende verf, sommige houtsoorten, mineralen en metaal kunnen schadelijk voor de gezondheid zijn. Het in contact komen met of het inademen van dit stof kan leiden tot allergische reacties en/of aandoeningen van de luchtwegen bij de gebruiker of personen die zich in de buurt bevinden. Bepaalde stoffen, zoals eiken- of beukenstof, staan bekend als kankerverwekkend, in het bijzonder in combinatie met houtbewerkingsmiddelen (chromaat, houtbeschermingsmiddelen). Asbesthoudend materiaal mag alleen door vakkundig personeel worden bewerkt. Van een zo effectief mogelijke stofafzuiging gebruikmaken. Gebruik daartoe een door Hilti geadviseerde en op dit apparaat afgestemde mobiele stofafzuiging voor hout- en/of mineraalstof. Zorg voor een goede ventilatie van de werkruimte. De in uw land geldende voorschriften bij de te bewerken materialen in acht nemen.
  
• Bij een stroomonderbreking het apparaat uitschakelen en de stekker uit het stopcontact halen, eventueel de vergrendeling van de regelschakelaar opheffen. Dit voorkomt dat het apparaat per ongeluk wordt ingeschakeld wanneer het weer onder spanning komt te staan.
  

Elektrische veiligheid

• Controleer het werkgebied, voordat u begint te werken, op verdekt liggende elektrische leidingen en gas- en waterleidingen, bijv. met een metaaldetector. Externe metalen delen van het apparaat kunnen onder spanning komen te staan als u bijv. een elektrische leiding beschadigt. Dit vormt een ernstig gevaar van een elektrische schok.
  
• Controleer regelmatig het voedingssnoer van het apparaat en laat dit in geval van beschadiging vervangen door een erkend vakman. Wanneer het netsnoer van het elektrisch gereedschap beschadigd is, dient dit door een speciaal vervaardigd en goedgekeurd netsnoer te worden vervangen. Dit kan verkregen worden bij de klantenservice. Controleer de verlengsnoeren regelmatig en vervang deze wanneer ze beschadigd zijn. Wordt het net- of verlengsnoer tijdens de werkzaamheden beschadigd, dan mag u het snoer niet aanraken. Haal de stekker uit het stopcontact. Beschadigde voedings- en verlengsnoeren houden het risico van een elektrische schok in.
  

Werkgebied

• Bij doorbraakwerkzaamheden dient u het gebied aan de andere kant van de werkzaamheden af te zetten. Er kunnen brokstukken naar buiten en/of naar beneden vallen, waardoor anderen mogelijk letsel oplopen.
  

Onderdelen en bedieningselementen

1. Drieklauw (TE 3-M)
   
2. SDS snelspanboorkop
   
3. Gereedschapopname vergrendeling
   
4. Aansluiting voor stofafzuigmodule
   
5. Diepte-aanslag
   
6. Rechts-/linksloopschakelaar
   
7. Regelschakelaarvergrendeling
   
8. Regelschakelaar
   
9. Voedingssnoer
   
10. Functiekeuzeschakelaar
    
11. Ontgrendelingsknop diepte-aanslag
    
12. Zijhandgreep
    

Correct gebruikt

Het beschreven product is een elektrisch aangedreven boorhamer. Het is bedoeld voor boorwerkzaamheden in beton, metselwerk, gipskarton, hout, kunststof en metaal en voor het vast- en losdraaien van schroeven. Het product kan daarnaast voor lichte beitelwerkzaamheden in metselwerk en voor nabehandeling van beton worden gebruikt.

Hilti producten zijn bestemd voor de professionele gebruiker en mogen alleen door geautoriseerd, vakkundig geschoold personeel bediend, onderhouden en gerepareerd worden. Dit personeel moet speciaal op de hoogte zijn gesteld van de optredende gevaren. Het beschreven product en zijn hulpmiddelen kunnen gevaar opleveren als ze door ongeschoolde personen op ondeskundige wijze worden behandeld of niet volgens de voorschriften worden gebruikt.

• Het apparaat mag uitsluitend worden gebruikt met de netspanning en -frequentie die op het typeplaatje staan aangegeven.
  
• De nationale wetgeving m.b.t. de arbeidsomstandigheden in acht nemen.
  
• Gebruik ter voorkoming van letsel alleen originele Hilti toebehoren en gereedschappen.
  

Gebruiksvoorbeelden

De getoonde toepassingen zijn mogelijk.

Standaard leveringsomvang

Boorhamer, zijhandgreep, diepte-aanslag, handleiding.

Boorhamer

	TE 3-M	TE 3-C
Productgeneratie	01	01
Gewicht overeenkomstig EPTA-procedure 01/2003	3,1 kg	3,0 kg
Slagenergie conform EPTA‑procedure 05/2009	2,5 J	2,5 J
Boorbereik in beton/metselwerk (hamerboren)	4 mm … 28 mm	4 mm … 28 mm
Boorbereik in hout (volboren)	1,5 mm … 20 mm	1,5 mm … 20 mm
Boorbereik in metaal (volboren)	1,5 mm … 13 mm	1,5 mm … 13 mm
Opslagtemperatuur	−20 ℃ … 70 ℃	−20 ℃ … 70 ℃
Omgevingstemperatuur bij gebruik	−17 ℃ … 60 ℃	−17 ℃ … 60 ℃

Geluidsinformatie en trillingswaarden

De in deze aanwijzingen aangegeven geluidsdruk- en trillingswaarden zijn gemeten overeenkomstig een genormeerd meetproces en kunnen worden gebruikt voor een onderlinge vergelijking van elektrisch gereedschap. Deze zijn ook geschikt voor een voorlopige inschatting van de exposities.
De vermelde gegevens zijn representatief voor de belangrijkste gebruiksgebieden van het elektrisch gereedschap. Als het elektrisch gereedschap echter wordt gebruikt voor andere toepassingen, met afwijkende inzetgereedschappen of als het onvoldoende wordt onderhouden, kunnen de gegevens afwijken. Hierdoor kunnen de blootstellingswaarden over de gehele gebruiksperiode duidelijk worden verhoogd.
Voor een nauwkeurige inschatting van de exposities moet ook rekening worden gehouden met de tijden waarin het elektrisch gereedschap is uitgeschakeld of weliswaar draait maar niet wordt gebruikt. Hierdoor kunnen de blootstellingswaarden over de gehele gebruiksperiode duidelijk verminderen.
Leg de overige veiligheidsmaatregelen ter bescherming van de gebruiker tegen geluid en/of trillingen ook vast, zoals: Onderhoud van het elektrisch gereedschap en de inzetgereedschappen, warmhouden van handen, organisatie van de werkzaamheden.
Geluidsemissiewaarden

	TE 3-M	TE 3-C
Geluidsvermogensniveau (LWA)	102 dB(A)	103 dB(A)
Onzekerheid geluidsvermogensniveau (KWA)	3 dB(A)	3 dB(A)
Geluidsemissieniveau (LpA)	94 dB(A)	95 dB(A)
Onzekerheid geluidsemissieniveau (KpA)	3 dB(A)	3 dB(A)

Totale trillingswaarden

	TE 3-M	TE 3-C
Beitelen (ah, Cheq)	11,1 m/s²	11,4 m/s²
Boorhameren in beton (ah, HD)	15,2 m/s²	15,4 m/s²
Boren in metaal (ah,D)	5,0 m/s²	5,0 m/s²
Onzekerheid voor de genoemde trillingswaarden (K)	1,5 m/s²	1,5 m/s²

Snelspanboorkop wisselen

TE 3-M

• Wissel de snelspanboorkop.
  

Zijhandgreep monteren

• Monteer de zijhandgreep.
  

Gereedschap aanbrengen/verwijderen: SDS snelspanboorkop

• Plaats het gereedschap in de snelspanboorkop / verwijder het gereedschap uit de snelspanboorkop.
  

Gereedschap aanbrengen/verwijderen: Drieklauw

TE 3-M

• Plaats het gereedschap in de drieklauw, resp. verwijder het.
  

Boren zonder slag

• Zet de functiekeuzeschakelaar in de stand "Boren zonder slag" .
  

Schroeven

• Zet de functiekeuzeschakelaar in de stand "boren zonder slag" .
  

Boren met slag (boorhameren)

• Zet de functiekeuzeschakelaar in de stand "Boren met slag" (boorhameren) .
  

Beitelen instellen

• Zet de functiekeuzeschakelaar in de stand "Beitelen" .
  

Beitel positioneren

• Zet de functiekeuzeschakelaar in de stand "Beitel positioneren" .
  

Rechts-/linksloop

• Zet de schakelaar rechtsom/linksom in de stand voor rechts- of linksom draaien.
  

Diepte-aanslag instellen

• Stel de diepte-aanslag in.
  

Stofafzuigmodule voor bovenhandse werkzaamheden monteren

• Monteer de stofafzuigmodule DCD voor bovenhandse werkzaamheden.
  

Regelschakelaar bedienen / vergrendelen

• Bedien en arreteer de regelschakelaar.
  

Stofkap vervangen

• Vervang de stofkap.